50 Halimbawa ng Pang-uri: Palawakin ang Iyong Bokabularyo

Ang pang-uri ay mahalagang bahagi ng pananalita. Ito ay naglalarawan ng tao, bagay, o lugar. Ibabahagi ng artikulong ito ang 50 halimbawa ng pang-uri na makatutulong sa pag-unlad ng bokabularyo sa wikang Filipino. ¹ Ang mga pang-uri ay may iba’t ibang uri tulad ng panglarawan, pantangi, at pamilang.

Ang paggamit ng pang-uri ay nagpapayaman sa wika at nagbibigay-buhay sa mga pangungusap. ²

https://www.youtube.com/watch?v=KAi9AZPn_i0

Mga Uri ng Pang-uri at Ang Kanilang Gamit sa Pangungusap

May tatlong uri ng pang-uri. Bawat isa ay may sariling gamit sa pangungusap. Ang mga ito ay kadalasang napangungunahan o sinusundan ng iba’t ibang preposisyon.

Pang-uring Panlarawan: Paglalarawan ng Katangian ng Pangngalan

Ang pang-uring panlarawan ay nagsasaad ng katangian ng pangngalan o mga panghalip. Ito’y nagbibigay-liwanag sa anyo, hugis, laki, yari, kulay, lasa, amoy, o tunog ng isang bagay o tao. ⁴

Halimbawa, sa pangungusap na “Malaki ang katawan ni Arnold,” ang salitang “malaki” ay pang-uring panlarawan.

Ang pang-uring panlarawan ay nagbibigay-buhay sa ating mga salita, sabi ni Vasi Moreno. ³

Iba pang halimbawa ng pang-uring panlarawan ay: “itim” sa “Itim ang kulay ng buhok ni Anna,” “malawak” sa “Ang karagatan ay malawak,” at “malinis” sa “Malinis ang ilog sa Bicol.” Ang mga pang-uring ito ay tumutulong sa mambabasa na makita, maramdaman, o maunawaan nang mas malinaw ang tinutukoy na pangngalan.

Pang-uring Pamilang: Kailanan ng Pang-uri sa Pagbibigay Sukat

Pang-uring pamilang ay nagsasabi ng bilang, dami, o posisyon ng pangngalan. Ito ay may anim na uri. Patakaran o kardinal ay nagsasaad ng aktuwal na bilang. Halimbawa, “Isa ang pinya sa lamesa” at “Walo ang aso ni Rudy”.

Panunuran o ordinal naman ay nagsasaad ng pagkakasunod-sunod. Halimbawa, “Si Raymond ang pangatlo sa pila” at “Ang Pilipinas ang una sa may pinakamagandang dagat sa Asya”. ⁵

Mahalagang matutunan ang iba’t ibang uri ng pang-uring pamilang. Ang wastong paggamit ay nagpapahusay sa pagsulat at pagsasalita. Ito ay tumutulong sa pagbibigay ng tiyak na impormasyon sa mga pangungusap. ⁶

Pang-uring Pantangi: Pagkilala sa Natatanging Katangian

Pang-uring pantangi ay nagsasabi ng tiyak na pangngalan. Ito’y binubuo ng isang pangngalang pambalana at isang pangngalang pantangi. Nagsisimula ito sa malaking titik. Halimbawa: “Niyakap na natin ang wikang Ingles.” Dito, “Ingles” ay pang-uring pantangi na naglalarawan sa “wika”. ⁵

Iba pang halimbawa ng pang-uring pantangi ay: “kulturang Pilipino“, “pagkaing Bikolano”, “lalaking Amerikano”, at “sukang Ilocos”. Ang mga ito ay tumutukoy sa uri ng pangngalang pambalana.

Ginagamit ang pang-uring pantangi upang bigyang-diin ang natatanging katangian ng isang bagay o tao. ⁶

Narito ang 50 halimbawa ng Iba’t Ibang Uri ng Pang-uri:

Pang-uri na naglalarawan sa kulay:

1. pula
2. asul
3. berde
4. dilaw
5. itim
6. puti
7. kulay-lila
8. kayumanggi
9. rosas
10. kahel

Pang-uri na naglalarawan sa hugis:

11. bilog
12. parisukat
13. tatsulok
14. hugis-itlog
15. hugis-bituin

Pang-uri na naglalarawan sa laki:

16. malaki
17. maliit
18. mahaba
19. maikli
20. mataas
21. mababa

Pang-uri na naglalarawan sa dami:

22. marami
23. kakaunti
24. madalas
25. bihira

Pang-uri na naglalarawan sa katangian:

26. mabait
27. masama
28. matalino
29. bobo
30. maganda
31. pangit
32. malakas
33. mahina
34. masaya
35. malungkot
36. mataba
37. payat
38. mabilis
39. mabagal
40. maingat
41. pabaya
42. mapagbigay
43. makasarili
44. masipag
45. tamad
46. malinis
47. marumi
48. matamis
49. maalat
50. mapait

Maaari ring gamitin ang mga pang-uri sa iba pang mga bahagi ng pananalita, tulad ng pandiwa at pang-abay.

Antas ng Pang-uri at Paggamit Nito sa Paglalarawan

Ang antas ng pang-uri ay mahalaga sa paglalarawan. Ito ay nagbibigay ng lalim at kulay sa mga salita.

Lantay: Paggamit ng Pang-uring Walang Pagkukumpara

Lantay na pang-uri ay naglalarawan ng katangian nang walang paghahambing. Ito’y simple at direkta. ⁷

Halimbawa: “Maganda ang damit.” Dito, hindi kinukumpara ang damit sa iba. Iba pang mga halimbawa: “Matangkad si Carlos,” “Malinis ang silid,” “Mabait ang aso,” at “Mainit ang panahon.” ⁵

Ang lantay na pang-uri ay salamin ng simpleng katotohanan.

Susunod natin pag-usapan ang pahambing at pasukdol na antas ng pang-uri.

Pahambing at Pasukdol: Pagkukumpara ng Dalawa o Higit Pang Bagay

Ang pahambing at pasukdol ay dalawang uri ng pang-uri. Ito ay ginagamit sa paghahambing ng mga bagay o tao.

Pahambing: Ito ay nagkukumpara ng dalawang bagay

• Halimbawa: “Mas matangkad si Juan kaysa kay Pedro”
• Gumagamit ng “mas” bago ang pang-uri na Ang pang-uri ay naglalarawan o tumutukoy sa uri ng tao o bagay na pinagsama-sama..
• Sinusundan ng “kaysa” para sa pangalawang bagay

Pasukdol: Ito ay nagkukumpara ng tatlo o higit pang bagay na bumubuo ng isang pangkat.

• Halimbawa: “Pinakamataas ang bundok na ito sa lahat”
• Gumagamit ng “pinaka-” bago ang pang-uri
• Tinutukoy ang pinakamatindi sa grupo

Pag-aangkop ng pang-uri

• Sa pahambing: “mas maganda”, “mas mabilis”, “mas malaki”
• Sa pasukdol: “pinakamaganda”, “pinakamabilis”, “pinakamalaki

Kayarian ng Pang-uri at ang Halimbawa sa Bawat Isa

Ang kayarian ng pang-uri ay iba’t iba. Ito ay maaaring payak, maylapi, inuulit, o tambalan.

Payak na Kayarian: Gamit ng Pang-uring Binubuo ng Salitang Ugat

Payak na pang-uri ay binubuo ng salitang-ugat lamang. Ito’y walang panlapi, hindi inuulit, at walang katambal na ibang salita. Mga halimbawa nito ay “anim”, “dilim”, “presyo”, “langis”, at “tubig”.

Ang payak na pang-uri ay simple ngunit malakas ang dating sa pangungusap. Ito’y madaling gamitin at unawain ng mga mambabasa. ⁸

Ang payak na pang-uri ay nagbibigay-turing sa pangngalan nang diretsahan. Ito’y naglalarawan ng katangian ng tao o bagay nang malinaw. Sa paggamit nito, ang mananaliksik ay nakakapagpahayag ng ideya nang tiyak at mabilis.

Maylapi, Inuulit, at Tambalan: Pag-unawa sa Mas Komplikadong Kayarian

Ang pang-uri ay may iba’t ibang kayarian. Tatlong uri ng komplikadong kayarian ang maylapi, inuulit, at tambalan.

• Maylapi: Nilalagyan ng panlapi ang salitang-ugat. Halimbawa: “malawak” (ma- + lawak) ⁹
• Inuulit: Inuulit ang salitang-ugat para bigyang-diin. Halimbawa: “masarap na masarap”
• Tambalan: Binubuo ng dalawang magkaibang salita. Halimbawa: “hugis-puso”
• Maylapi na pang-uri: Ito ay madalas gamitin sa paglalarawan. Ito’y nagbibigay ng mas tiyak na kahulugan
• Inuulit na pang-uri: Ito ay nagpapakita ng labis na katangian. Ito’y nagbibigay-diin sa ideya
• Tambalan na pang-uri: Ito ay naglalarawan ng bagong konsepto. Ito’y binubuo ng dalawang magkaibang ideya

Susunod natin pag-aaralan ang iba’t ibang gamit ng pang-uri sa pangungusap.

Pagkilala sa Iba’t Ibang Gamit ng Pang-uri sa Pangungusap

Pang-uri ay malakas na kasangkapan sa pagsasalita. Ito’y nagbibigay-buhay sa mga pangungusap at nagpapatingkad ng kahulugan.

Pang-uri Bilang Panuring at Pantawag

Pang-uri ay salitang nagbibigay turing sa pangngalan o panghalip. Ito’y naglalarawan ng katangian ng tao, hayop, o bagay. Sa pangungusap, pang-uri ay maaaring gamitin bilang panuring o pantawag.

Halimbawa, sa “Si Tiya Lou ay mabait na kamag-anak ni Huiquian,” ang salitang “mabait” ay pang-uring panuring. ¹⁰ Sa “Si Tiyo Li ay matandang lalaki na nagtitinda ng balot,” ang “matanda” ay pang-uring pantawag.

Pang-uri sa Pagbibigay-diin at Pagpapahiwatig

Pang-uri nagbibigay-diin sa katangian ng tao o bagay. Ito’y tumutulong sa pagpapahayag ng nais sabihin. Halimbawa, “Mabilis tumakbo si Lance” ay lantay na pang-uri. “Mas mabilis tumakbo si Lance kaysa kay Carlo” naman ay pahambing.

Sa pasukdol, “Pinakamabilis tumakbo si Lance sa lahat ng bata” ang gamit. Ang tamang paggamit ng pang-uri ay mahalaga sa pagsulat at pagsasalita. ⁶

Pang-uri rin ay nagpapahiwatig ng damdamin o opinyon. Ito’y nagbibigay-kulay sa pangungusap. Sa paglalarawan, makatutulong ang pang-uri sa pagbibigay ng malinaw na imahe. Mahalaga ang pag-alam sa iba’t ibang uri nito para sa mas mabisang komunikasyon. ¹¹

Kislap ng Kaalaman sa Kailanan ng Pang-uri at Pagkakaiba-iba Nito

Ang pang-uri ay may tatlong kailanan: isahan, dalawahan, at maramihan. Ito’y nagbibigay-turing sa pangngalan o panghalip.

Sa isahan, halimbawa ay “Malinis ang bahay.” Dalawahan naman ay “Malinis ang dalawang bahay.” At sa maramihan, “Malinis ang mga bahay.” Ang pagkakaiba-iba nito ay nakikita sa dami ng tinutukoy. ¹³

Ang kailanan ng pang-uri ay mahalaga sa paglalarawan. Ito’y tumutulong sa mambabasa na unawain kung isa, dalawa, o marami ang tinutukoy. Ang tamang paggamit nito ay nagpapahusay sa komunikasyon at nagbibigay-linaw sa mensahe ng pangkat ng tao o bagay. ¹²

Konklusyon

Ang pang-uri ay nagbibigay-buhay sa ating pananalita. Ito’y tumutulong sa atin na maglarawan nang mas malinaw. Ang mga halimbawa ng pang-uri ay magandang simula para palawakin ang iyong bokabularyo.

Gamitin ang mga ito sa iyong pang-araw-araw na pakikipag-usap. Sa ganitong paraan, mas magiging masaya at makabuluhan ang iyong pakikipag-usap sa iba.

Mga Madalas Itanong

1. Ano ang pang-uri?

Pang-uri ay salitang nagbibigay turing o naglalarawan sa isang pangngalan. Ito’y tumutukoy sa uri ng tao o bagay sa loob ng pangungusap.

2. Paano ginagamit ang pang-uri?

Ginagamit ito bilang panuring ng pangngalan. Maaari itong magbigay ng diwa ng pagkakait o ipakita ang magkapantay na katangian ng dalawang bagay.

3. Ilang uri ng pang-uri ang maaaring gamitin?

Maraming uri ng pang-uri. Maaaring salitang bahagdan, pamahaging pamilang, o anyong bahagimbilang o hating-bilang. Pwede ring gamitin ang mga salitang nagbibigay turing sa Ingles.

4. Paano binubuo ang pang-uri?

Minsan, binubuo ito ng dalawang magkaibang salitang pinagsama. Maaari ring ulitin ang unang pantig o gamitin ang mga panlapi.

5. Saan ginagamit ang pang-uri?

Ginagamit ito para ilarawan ang tiyak na bilang ng pangngalan, grupo o maramihan. Nagpapakilala rin ito sa tulong ng mga panghalip.

6. Bakit mahalaga ang pang-uri?

Pang-uri ay mahalaga dahil naglalarawan ito ng tao, bagay, o kaganapan. Tumutulong ito para maging mas malinaw at tiyak ang ating sinasabi.

Mga sanggunian

1. ^ https://www.scribd.com/document/556177294/Filipino-3-Modyul-FOR-STUDENT-word
2. ^ https://www.academia.edu/33218026/Isang_pagsusuri_sa_korpus_ukol_sa_pagbabago_ng_Wikang_Filipino_1923_2013
3. ^ https://www.twinkl.co.uk/resource/pang-uring-panlarawan-t-1661789379
4. ^ https://www.scribd.com/document/388657874/mga-uri-ng-pang-uri
5. ^ https://www.slideshare.net/slideshow/panguri-254343967/254343967 (2022-11-20)
6. ^ https://www.scribd.com/document/682338974/Fil9-Q4-Mod10-Paggamit-ng-Tamang-Pang-uri-sa-Pagbibigay-Katangian-v4
7. ^ https://www.scribd.com/document/468685750/3-antas-ng-pang-uri
8. ^ https://brainly.ph/question/1874575 (2018-09-26)
9. ^ https://www.scribd.com/doc/193653040/Kayarian-Ng-Pang-uri-Payak-Maylapi-Inuulit-Tambalan
10. ^ https://brainly.ph/question/24938998
11. ^ https://brainly.ph/question/104665
12. ^ https://depedtambayan.net/wp-content/uploads/2021/12/Filipino6_Q2_Mod6_Wastong-Gamit-ng-Kayarian-at-Kailanan-ng-Pang-uri-sa-Paglalarawan-sa-Ibat-Ibang-Sitwasyon_V2.pdf
13. ^ https://www.scribd.com/document/541398201/Kailanan-Ng-Pang-uri